Waaiers
De terminologie van een vouwwaaier: De vouwwaaier valt uiteen in twee onderdelen: het montuur bestaande uit een aantal benen en een apart blad. De benen zijn onder te verdelen in binnenbenen en buitenbenen. Het handdeel is het onderste deel van de benen dat niet door blad wordt bedekt en waaraan de waaier wordt vastgehouden.
Soorten waaiers:
- Vaste waaier: Bestaande uit een houder met een vast blad; ook wel (vuur)schermwaaier genoemd vanwege de bescherming tegen de gloed van het openhaard vuur.
- Cabriolet waaier: Vouwwaaier met twee of drie smalle stroken blad, waartussen het montuur doorloopt, de naam is vermoedelijk afkomstig van het zgn. ‘cabriolet’- koetsje, dat circa 1750 in Frankrijk in de mode kwam.
- Vouwwaaier: Bestaande uit een montuur met een aantal benen en een apart blad. Het geheel wordt bijeengehouden door een sluitpin en is opvouwbaar.
- Cocardewaaier: Houder met een vast rond blad of twee houders waartussen een blad is gemonteerd. Bij het opendoen vormt de waaier de cocarde, de twee houders vormen de greep.
- Pliantwaaier: Dit is een briséwaaier, waarbij de benen ook met een lint of koord bijeen worden gehouden, maar op het steundeel van elk binnenbeen is een ander materiaal aangebracht.
- Briséwaaier: Deze bestaat uit een aantal benen die naar boven toe breder uitlopen en bijeen worden gehouden door een lint of dun koord.
(Bron: Wuiven met waaiers pag. 2,3,4,5).
Waar zie je nog veel waaiers? In Spanje! Een typisch souvenir. Waaiers of abanicos in het Spaans worden veel gebruikt door (meestal oudere) dames in Spanje die het in de zomer warm hebben en met enkele handbewegingen een aangename koele lucht creëren. Daarnaast wordt de Spaanse waaier nog steeds veel gebruikt bij het flamenco dansen en is de abanico een vaak onmisbaar modeaccessoire, vooral in het zuiden van Spanje.
Vroeger echter werd de abanico ook als communicatiemiddel gebruikt waarmee welgestelde vrouwen met enkele bewegingen discrete boodschappen probeerden over te brengen naar hun geliefden. De simpele bewegingen met de waaiers waren meestal genoeg om op afstand geheime gesprekken te voeren of om liefdesboodschappen over te brengen naar personen die leuk genoeg waren en de bewegingen in die tijden begrepen.
Velen menen dat de waaiers van oorsprong uit Spanje komen maar dat is niet waar. De waaiers bestaan al duizenden jaren en de oudste archeologische vondsten werden gedaan in Egypte, India en China. Pas rond de 4e eeuw voor Christus werden de eerste exemplaren gezien in Europa maar dan wel in het oude Griekenland. Door kruistochten kwamen de waaiers uiteindelijk ook in Spanje terecht.
Pas in de 17e eeuw werden de opvouwbare waaiers veelvuldig gebruikt door vooral personen in hooggeplaatste kringen. In principe was de waaier bedoeld om verkoeling te geven en vliegen weg te wuiven maar die functies verdwenen snel toen de waaiers een modeaccessoire werden in Europa. In de 18e eeuw werd de waaier zelfs een statussymbool en werden de waaiers door gespecialiseerde artiesten gemaakt waarna het ware kunstwerken werden en veel geld waard waren.